Yaxın keçmişə baxdıqda və Səfər Əbiyev dedikdə Azərbaycan dağları yadıma düşür. O dağlar ki, keçmiş müdafiə nazirinin dövründə Tovuz rayonundakı nəhəng seolit yatağından hər il əldə edilən milyonlarla dollarlar ağla gəlir. Bu dağların talanmasında ona yaxın olan adam Elçin Xəlilovu deməsək, bəlkə də günah olar.
Bir zamanlar Elçin Xəlilov Azərbaycanın seysmoloji vəziyyəti barədə utopik açıqlamalar verir, Müdafiə Nazirliyində bütün qapılar onun üzünə taybatay açılırdı.
Çox qısa məlumat verim ki, seolit təbii mineraldır və onu tibb sahəsində, kənd təsərrüfatında, su təsərrüfatında, neft-qaz, parfüm sənayelərində istifadə edirlər.
Dünyada seolitdən geniş istifadə edən ölkələr sırasında ilk yerdə ABŞ, sonrakı yerdə Yaponiya gəlir. Yaponlar süni, amerikalılar isə təbii mineraldan istifadə edirlər. Bəs necə ola bilər ki, ölkənin müdafiəsini təmin etmək yerinə Səfər Əbiyev təbii minerallara göz dikməyə başlamışdı?
Tovuz rayonunun Yuxarı Öysüzlü kəndində yerləşən Ağdağ seolit yatağı uzun illər Müdafiə Nazirliyinin Elmi-Tədqiqat Mərkəzinin sabiq rəisi Elçin Xəlilovun nəzarətində olub.
1993-cü ilin ortalarında Azərbaycanda seolit yatağının işlənməsi məsələsi gündəmə gəlməyə başlamış, o dövrdə geoloq kimi çalışan Elçin Xəlilovun səyi nəticəsində Yerli Sənaye Nazirliyinin Tovuz İstehsalat Kombinatının bazası əsasında “Azərseolit” elmi-sənaye birliyi yaranmışdı.
Təsisçilərdən biri Geologiya Komitəsinin sədri Əkrəm Şəkinski, digəri isə “İntergeo-Tetis” şirkətinin prezidenti E.Xəlilov olub. Sonradan bu yataq S.Əbiyevin təzyiqi ilə Müdafiə Nazirliyinin balansı keçirilmişdi. Azərbaycanda çıxarılan seoliti almaq istəyən xarici və yerli biznesmenlər isə Elçin Xəlilova, daha doğrusu, onun rəhbəri olduğu “İntergeo-Tetis” şirkətinə müraciət etmişlər.
Tovuz rayonunda çıxarılan təbii seolitin tonu keyfiyyətindən asılı olaraq elə yerindəcə 130-250 manata satılaraq ölkədən çıxarılmış, pul dövriyyəsinin izlənməməsi üçün isə offşor hesablar vasitəsi ilə yuyulmuşdu.
2013-cü ildə Səfər Əbiyev vəzifədə ikən “Ehtiyatda və İstefada olan Zabitlər” İctimai Birliyinin sədri, hərbi ekspert Yaşar Cəfərli keçmiş nazirin 65 milyonluq bank hesabı ilə bağlı məlumat yaymış, onun Macarıstan Respublikasının “OTR” Bankı tərəfindən 65 milyon avroluq bank hesabını dondurduğu haqda məlumatların araşdırılmasını istəmişdi. Bundan başqa hərbi ekspert 2013-cü il ərzində seolit satışından və digər mənbələrdən əldə olunan vəsaitlərin S.Əbiyevin Avropa ölkələrindəki bank hesablarına köçürüldüyünü bildirmişdi.
Ekspert qeyd etmişdi ki, S.Əbiyevin Almaniyada, Avstriyada, İspaniyada, İsveçdə və İsveçrədə bank hesabları var, habelə ayrı-ayrı şəxslərin adına ümumilikdə Avropada 17 bank hesabının olduğunu qeyd etmişdi. E.Xəlilovun o dönəmdə S.Əbiyevin bank məsələləri üzrə meneceri kimi fəaliyyət göstərdiyi isə hamıya məlum idi. Onun üçün E.Xəlilov Müdafiə Nazirliyinin səlahiyyətli nümayəndəsi olaraq həbs olunmuş, daha sonra isə öz ağasının köməkliyi ilə ev dustaqlığına çıxmışdı.
Sözsüz ki, qanunsuz pullarla imperiya quran keçmiş müdafiə naziri bu bacarıqları ilə özünü hamıdan üstün hesab edirdi. Elə bu səbəbdəndir ki, ordunun idarəedilməsində S.Əbiyev “Mən anadangəlmə hamıdan ağıllıyam” prinsipi üzərində qurmuşdu. Tabeçilikdə olan general və zabitlərin, elmi işçilərin və ictimaiyyət nümayəndələrinin irəli sürdüyü istənilən yeniliyə qarşı qısqanc konservatizm reaksiyası mühütü fornalaşdırmış, Müdafiə Nazirliyində hökm sürən bu hakim vəziyyət zəncirvari şəkildə tabelikdə olan birləşmə, birlik, müəssisə və təşkilatlara da sirayət etmişdi. Bütün bunlar isə itirilən fürsətlər, gecikdirilən islahatlar, çoxsaylı insan itkiləri ilə nəticələnmişdi. Keçmiş nazirin qara əməlləri, bir çox yüksək rütbəli zabitləri məhv etməsi və onları didərgin salması barədə qeyd etmək istəmirəm.
Onun üçün ayrıca bir zaman, ayrıca bir mövzu lazımdı. //tia.az//
